Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος

Γεννήθηκε τὸ 329 στὴν Ἀριανζὸ τῆς Καππαδοκίας ἀπὸ εἰδωλολάτρες γονεῖς, τὸ Γρηγόριο καὶ τὴ Νόννα. Μετὰ τὴ γέννηση τοῦ Γρηγορίου καὶ τὸ φωτισμὸ τοῦ Ἁγ. Πνεύματος, γίνονται χριστιανοὶ καὶ βαπτίζονται.

Διδάσκεται τὰ ἐγκύκλια γράμματα στὴ Ναζιανζό, ἐνῶ τὴ μέση ἐκπαίδευση στὴ Καισαρεία, ὅπου καὶ γνωρίζεται μὲ τὸ συμμαθητὴ του Μ. Βασίλειο.

Ἐπιστρέφοντας στὴν πατρίδα του χειροτονεῖται πρεσβύτερος ἀπὸ τὸν πατέρα του, ἐπίσκοπο πλέον Ναζιανζοῦ. Ὅμως ὁ ἅγιος προτιμᾶ τὴ γαλήνη καὶ τὴν ἠρεμία καὶ ἀναχωρεῖ γιὰ ἕνα ἡσυχαστήριο στὸν Πόντο κοντὰ στὸ φίλο του, τὸν Μ. Βασίλειο.

Οἱ θερμὲς ὅμως παρακλήσεις τῶν δικῶν του ὁδηγοῦν καὶ πάλι τὰ βήματά του στὴ πατρίδα, ὅπου καὶ τίθεται ἐκ νέου στὴ διάθεση τῆς Ἐκκλησίας. Μία σειρὰ ὅμως θανάτων, τοῦ ἀδελφοῦ του Καισάρειου, τῆς ἀδελφῆς του Γοργονίας, τοῦ πατρὸς καὶ τῆς μητρός του, πληγώνουν τὴν εὐγενῆ ψυχή του. Στὴ συνέχεια ἡ θεία πρόνοια ὁδηγεῖ τὰ βήματά του στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου μὲ τὸν πλέον μαχητικὸ τρόπο ὑπερασπίζεται τὴν Ὀρθοδοξία καὶ καταφέρνει καίρια πλήγματα κατὰ τῶν δυσεβῶν Ἀρειανῶν.

Ἐκλέγεται πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ὅμως στὴ Β΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο μία μερίδα ἐπισκόπων τὸν ἀμφισβητεῖ γιὰ ἰδιοτελεῖς σκοπούς. Ὁ ἅγιος ὑποβάλλει τὴν παραίτησή του καὶ ἀναχωρεῖ γιὰ τὴν πατρίδα τοῦ Ἀριανζό, ὅπου ἐκοιμήθη εἰρηνικὰ τὸ 391. Ἄφησε πλουσιότατο συγγραφικὸ ἔργο μὲ δογματικά, ἑρμηνευτικά, ἠθικὰ καὶ ἀσκητικὰ συγγράμματα, ἐπιτάφιους λόγους, ὕμνους καὶ ποιήματα. Γιὰ τὴν ὅλη παρουσία του ἡ Ἐκκλησία τὸν ἀποκάλεσε “Θεολόγο”.

 

Τιμᾶται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τὴν 25ην Ἰανουαρίου.

 

Απολυτίκιο, Ήχος α΄.

 

«Ὁ ποιμενικός αὐλός τῆς θεολογίας σου,

τάς τῶν ρητόρων ἐνίκησε σάλπιγγας·

ὡς γάρ τά βάθη τοῦ Πνεύματος ἐκζητήσαντι, 

καί τα κάλλη τοῦ φθέγματος προσετέθη σοι.

Ἀλλά πρεύσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ,

Πάτερ Γρηγόριε, σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν»